Nā ʻōlelo aʻoaʻo o ka lā honua - nā ala maikaʻi loa e hoʻolauleʻa ai i ka lā honua
Hoʻopau ka honua make wai i ka ua,
A inu, a puka hou no ka inu.
Omo na mea kanu i ka honua a he
Me ka inu mau i ka hou a me ka pono.
– Abraham Cowley (1618–67)
He hoʻolauleʻa makahiki ka Lā Honua o ka honua a me ka hoʻolaha hoʻolaha lehulehu e pili ana i ka haumia. ʻO ka lā, e hāʻule ana i ka lā 22 ʻApelila, hoʻolauleʻa ʻia a puni ka honua me nā kūʻē, nā hālāwai kūkā, nā ʻimi waho, a me nā papahana lawelawe. ʻO ka Lā Honua ka manawa o ka makahiki e noʻonoʻo ai i ka hopena o kāu mau hana i ke kaiapuni. Noʻonoʻo ka poʻe i nā ala hou o "Pehea e hoʻolauleʻa ai i ka lā honua" e hoʻomaikaʻi ai i ka maikaʻi o ke ola.
He lā koʻikoʻi ka Lā Honua no kēlā me kēia kanaka e hoʻokaʻawale i ko lākou ola hana e noʻonoʻo ai i ka hopena o ke kaiapuni o ke kanaka a e hana i nā hana e kūʻē i kēia mau hopena. ʻO ka hopena, hiki iā mākou ke ola i ka hauʻoli a me ke ola olakino e pili ana i ke ʻano. ʻOiai he mea maikaʻi inā hiki iā mākou ke ola e like me nā lā a pau he Lā Honua, ʻo kēia ala e hoʻolauleʻa ai i ka Honua he mea hoʻomanaʻo hoʻomanaʻo i kēlā me kēia makahiki e mahalo i ka Honua a hōʻike i ka mahalo iā Mother Nature.
Nui nā ala e hoʻolauleʻa ai i ka lā honua a kōkua i ka hoʻopakele ʻana i ka Honua, a loaʻa iā mākou 6 mau ala maʻalahi loa e hoʻolauleʻa ai i nā manaʻo o ka lā honua ma lalo!
1. E pale i ke kalaiwa. ʻAʻole maikaʻi ka hele wāwae a i ʻole ka holo kaʻa i ke kula no kou olakino, akā maikaʻi nō hoʻi no ke kaiapuni.
2. E hana i mea hānai manu a hale manu paha. E hoʻohana i ka pahu waiu, ka wai nui a i ʻole ka ʻōmole soda, a i ʻole ka pine pine e like me kāu ipu.
3. Hoʻonohonoho i nā pahu hana hou. E ʻoki a hoʻopili i nā kiʻi o nā ʻōmole plastik, pepa, a me nā kini alumini i nā pahu. Leʻaleʻa ka hoʻokaʻawale ʻana!
4. E hana i na olelo hoopomaikai. E hana i puke pai o nā ʻōlelo hoʻoholo o kou ʻohana e kōkua i ke kaiapuni. E hoʻonani iā ia me nā kiʻi, nā mele, a me nā hana noʻeau.
5. Pono e kanu ʻia kekahi mea. I loko o ka ipuhao, ka māla, a i ʻole ka pā hale, e kanu i kahi hua, ʻōpuʻu, pua, a lāʻau paha. Hiki ke loaʻa nā hana mahiʻai hou ma aneʻi.
6. Kaʻana like i ke aloha. E hana a hoʻonani i nā kāleka aloha o ka Lā Honua mai nā mea hana hou. E hoʻouna iā lākou i nā hoaaloha a me nā ʻohana me kahi ʻōlelo hoʻolauleʻa o ka Honua.
Ma kēia Lā Honua, pono kākou e hoʻohiki e mālama i ka honua ma o ka hoʻohana ʻana i ka leʻaleʻa Nā ʻike o ka lā honua; he lā ia e hōʻike ai i ka mahalo a, inā pono, e hoʻokumu i nā ʻano hana hou me nā ʻōlelo aʻoaʻo o ka lā Honua. ʻO ke ʻano, nā mea kanu, a me ka ʻāina he mea koʻikoʻi i ko mākou olakino ponoʻī a aia kēlā kuleana pilikino iā mākou pākahi. No laila, eia kā mākou mau ala maikaʻi loa e hoʻolauleʻa ai i ka lā honua me ka ʻike ʻana i nā ʻōlelo aʻoaʻo ma lalo nei.
1. E hō'alo i nā mea ho'olele pa'a: 'O ka plastic ka mea 'ino loa. He 10-20 mau makahiki e pohō ai ka ʻeke kūʻai ʻilika hoʻohana hoʻokahi, a hiki i ka 450 mau makahiki o ka hue wai hoʻohana hoʻokahi. ʻO nā plastics ʻoi aku ka lōʻihi a hiki i 1,000 mau makahiki.
E hoʻopiha i kahi ʻōmole wai mau ma mua o ka hele ʻana i ka hale haʻuki a i ʻole ka pāʻina ma ka paka. E lawe mai i kāu ʻeke ponoʻī i ka hale kūʻai ke hele ʻoe e kūʻai.
2. Hāʻawi manawaleʻa e hoʻomaʻemaʻe: ʻO ka hāʻawi manawaleʻa e hoʻomaʻemaʻe ʻo ia kekahi o nā manaʻo kumu nui o ka Honua no ka mea ʻaʻole pono ʻoe e hui pū me kekahi hui a hui paha.
I mea e pale ʻole ai i ka kūlou ʻana i lalo i kēlā me kēia 5 kekona, e hele i kou paka kūloko, kahakai, ma ke alanui, a i ʻole nā alanui o ke kūlanakauhale me nā mīkina lima hana, kahi pahu ʻōpala, a me kekahi o kēlā mau mea lāʻau pokey. ʻOi aku ka maikaʻi, hoʻonohonoho i kahi hanana manawaleʻa no kāu mau hoaaloha a me nā hoa e komo ai; ʻoi aku ka leʻaleʻa i ka hana pū me nā hoa i mea e hoʻolauleʻa ai i ka lā honua.
3. Hoʻohana hou e like me ka hiki: Inā pono ʻoe e hoʻohana i ka ʻōmole plastik a i ʻole ka ʻeke, e hoʻomaʻamaʻa pono e hana hou. Pela no ka pepa. A aia nā aniani, nā metala a me nā pā. ʻO kekahi o nā ʻōlelo aʻoaʻo maikaʻi loa o ka Earth Day a me nā ala e kōkua ai i ke kaiapuni ʻo ka hana hou ʻana.
4. Kanu lāʻau: ʻO ke kanu lāʻau kekahi o nā ala maikaʻi e hoʻomaikaʻi ai i ka Honua, inā ma ka Lā Honua a i ʻole kekahi o nā lā 364 ʻē aʻe o ka makahiki. ʻO ke kanu ʻana i nā kumulāʻau he ala maʻalahi ia e wehe ai i ka CO2 mai ka lewa a he ala maikaʻi loa ia e hakakā ai i ka hoʻopau ʻana i nā ululāʻau.
5. Lawe i ka ua pōkole: I ka ʻike mua ʻana, ʻike ʻia ka loaʻa ʻana o ka wai i ka Honua. Ma kekahi mau ʻano, ʻoiaʻiʻo kēia, no ka mea, uhi ʻia ka wai ma mua o 70% o ka ʻili o ka Honua. ʻOiai ʻo 96.5 pakeneka o ka polū nui āu e ʻike ai ma ka honua a i ʻole ka palapala honua he wai paʻakai. ʻAʻole hiki ke kiʻi ʻia ke koena 2.5 pakeneka (e laʻa, ma ke ʻano hau, ma lalo o ka lepo, lepo loa). ʻO ia hoʻi, ma kahi o 1% wale nō o ka wai a pau ma ka Honua hiki ke hoʻohana ʻia e nā kānaka ma kekahi ʻano kūpono.
Ua ʻike mākou a pau e pau ke ola me ka wai ʻole, akā ʻaʻole mākou e hana i mea e pale aku ai. ʻO kā mākou kuleana i kēia manawa ke mālama i ka wai no nā hanauna e hiki mai ana.
Pinepine ninau ninaninau 'ana i
1. He aha ka Lā Honua, a no ke aha he mea nui e hoʻolauleʻa ai?
He hanana makahiki ka Lā Honua i ka lā 22 ʻApelila e hoʻonui ai i ka ʻike a me ka mahalo i ke kaiapuni a me ka hoʻoikaika ʻana i nā hana e pale aku ai. Ua hoʻomaka ia i ka makahiki 1970 a ua ʻike ʻia i kēia manawa ma mua o 190 mau ʻāina a puni ka honua.
2. He aha kekahi mau ala e hoʻolauleʻa ai i ka Lā Honua ma ka home?
Nui nā ala e hoʻolauleʻa ai i ka Lā Honua ma ka home, e like me ke kanu ʻana i nā kumulāʻau a i ʻole nā mea kanu ʻē aʻe, e hōʻemi i ka hoʻohana ʻana i ka ikehu, ke komo ʻana i kahi hanana hoʻomaʻemaʻe, a i ʻole ke aʻo ʻana e pili ana i nā pilikia kaiapuni ma o nā kumuwaiwai hoʻonaʻauao a me nā palapala.
3. Pehea e hiki ai iaʻu ke hōʻemi i koʻu kapuaʻi kalapona a kōkua i ke kaiapuni ma ka Lā Honua?
ʻO ka hōʻemi ʻana i kāu kapuaʻi kalapona kahi ala nui e kōkua ai i ke kaiapuni ma ka lā honua a i kēlā me kēia lā. Hiki i kēia ke komo i ka hoʻohana hou ʻana i nā ʻeke a me nā ipu, ka mālama ʻana i ka wai a me ka ikehu, ka hoʻemi ʻana i ka pau ʻana o ka meaʻai, a me ke koho ʻana i nā huahana pili kaiaola.
4. Aia kekahi mau hanana virtual a i ʻole nā hana no ka Lā Honua e hiki iaʻu ke komo?
Nui nā hanana virtual a me nā hana i loaʻa e komo ai no ka Lā Honua, e like me nā kūkākūkā pūnaewele a me nā haʻawina, nā mākaʻikaʻi virtual o nā mālama kūlohelohe a me nā paka, a me nā webinars hoʻonaʻauao.
5. Pehea e hiki ai iaʻu ke komo i koʻu kaiāulu a i ʻole koʻu wahi hana i ka hoʻolauleʻa ʻana i ka Lā Honua?
ʻO ka hoʻokomo ʻana i kou kaiāulu a i ʻole kahi hana i ka hoʻolauleʻa ʻana i ka lā honua hiki ke kōkua i ka hoʻolaha ʻana i ka ʻike a hoʻonui i ka hopena. Hiki i kēia ke komo i ka hoʻonohonoho ʻana i kahi hanana hoʻomaʻemaʻe kūloko, ke kanu ʻana i kahi māla kaiāulu, a i ʻole ka mālama ʻana i kahi kiʻiʻoniʻoni kaiapuni a kūkākūkā paha.
Hoʻopau
ʻO ka hoʻolaha e hoʻopakele i ke kaiapuni he mea maoli no kēlā me kēia. Pono nā kānaka a pau e lawe i ke kuleana no ka mālama ʻana i ka ʻāina no ka mea no mākou ia, a ke noho nei mākou ma luna. ʻO ka hopena, na mākou ke kuleana e mālama. E mālama i ka honua, e mālama i ka wā e hiki mai ana! E komo i kā mākou He nīnau nīnau lā honua e ʻike i kou ʻike e pili ana i ka honua.