Ịkụzi ekele nye ụmụ akwụkwọ ụlọ akwụkwọ
Okwu Mmalite:
Otu n'ime mmetụta kachasị mma ndị mmadụ nwere ike igosipụta bụ ekele. Inwe ekele maka ihe i nwere bụ ihe kacha mma i nwere ike ime, na inwe ekele maka ya bụ echiche kacha mma ị nwere.
Ọ bụ ezie na ịkụzi echiche nke obi ekele karịrị ịkụziri ụmụaka àgwà ọma, ịkụziri ha ka ha “na-enwe ekele” dị mkpa. Ndị ọkachamara na mmepe ụmụaka ma kọwaa otú nkuzi "ekele maka ụmụaka" nwere ike isi mee ka ụmụaka bụrụ ezigbo mmadụ.
Ọ na-aga n'ekwughị na ekele dị mkpa maka ụmụaka. Otú ọ dị, ọ pụrụ ịbụ nnọọ ihe ịma aka nye ndị nne na nna na ndị nkụzi ịkụziri ụmụ ha uru ekele bara, karịsịa mgbe ha ka dị obere ma ghara ịghọta ya nke ọma. Nke a bụ blọgụ maka ndị nne na nna na ndị nkuzi, na ụmụ akwụkwọ ga-enyere ụmụaka aka ịghọta ekele.
Kedu otu esi esi akụnye ekele n'ime ụmụ gị?
Ruo ọtụtụ afọ, ndị nne na nna na ndị nkụzi agbalịwo ike ha nile ịkụziri ụmụaka banyere ekele na ekele. Ọ bụ ezie na ndị okenye nwere ike ịma echiche nke ekele, ị nọ na-eche otú e si akụziri ụmụ akwụkwọ ekele? Ịghọta ekele maka ụmụ akwụkwọ nwere ike ọ gaghị adị mfe dịka ọ dị maka ndị toro eto. Ngosipụta ekele maka ihe onwunwe dị mkpa dị ka ụlọ akwụkwọ, ndị nne na nna dị mfe. Ihe na-esiri ike bụ ịkpalite mmetụta nke ekele maka obere ihe anyị na-ejikarị ejighị ya kpọrọ ihe. Na blọọgụ a, anyị ga-atụle ụzọ ụfọdụ nwere ike ịbara ndị nkuzi aka n'ịkụzi ekele na klaasị.
Ngwa mgbakọ na mwepụ uche maka ụmụaka
Egwuregwu mgbakọ na mwepụ nke uche bụ maka ikike iche echiche na idozi nsogbu dị n'isi gị. Ọ na-ewulite echiche ahụ siri ike n'uche nwatakịrị ma mee ka ọ nwee ike ịchọta ihe ngwọta maka nsogbu dị iche iche.
Otu esi akụziri ụmụ akwụkwọ ekele
Jụọ ajụjụ.
Ị nwere ike ịgba nwa gị ume ịtụgharị uche ma soro ụwa na-akpakọrịta site n'ịjụ ha ajụjụ. Nke a dị mma maka ịkụziri ụmụ akwụkwọ ekele. The Greater Good Science Centre na Berkeley, nke na-eduzi ọmụmụ ihe n'isiokwu ndị dị ka ekele, na-adụ ọdụ ka ị na-aza ajụjụ gị kpọmkwem na ikwe ka ndị na-eto eto hụ, chee echiche, mmetụta, na ime ihe.
Kụziere ha ikwupụta okwu
Kụziere ụmụaka ka ha na-ekele ndị na-enyere ha aka. Nke ahụ nwere ike ịbụ enyi na-enye ha onyinye ụbọchị ọmụmụ, ihe nkesa ha na ụlọ oriri na ọṅụṅụ, nwanne ha nwoke ma ọ bụ nwanne ha nwanyị na-enyere ha aka iburu ihe egwuregwu, wdg.
Chọọ ohere ịkụzi ihe.
Aghụghọ anyị bụ ilekwasị anya n'ọnọdụ ndị na-egosipụta isi ihe anyị n'ụzọ mara mma. N'ezie, anyị niile na-eji ohere ka anyị na ụmụ anyị na-akparịta ụka ugboro ugboro gbasara ụkpụrụ. A ghaghị iji ohere ndị ahụ mee ihe, anyị aghaghịkwa ịdị njikere iji ha mee ihe dị ka ngwá ọrụ izi ihe dị irè ha bụ. Ihe mmụta anyị na-agbalị ikuziri ndị na-eto eto ga-adịkwu mfe ịrapara n'ahụ ma ọ bụrụ na ha nwere ike ijikọta echiche nke ekele na otu ọnọdụ dị adị.
Kụziere nkà iwulite ndidi.
Ụmụntakịrị ndị na-enwe ndidi na-adịchaghị enwe ndidi ma na-aghọtakwu ihe banyere ndị ọzọ, nke bụ ezigbo ihe ndabere maka Ịkụzi ekele nye ụmụaka. Site n'igbu oge inye nwa gị ihe ọ chọrọ n'ezie (ọbụlagodi oge ole na ole!), Ị nwere ike ịnwale ndidi ha.
Tinye aka na mmemme na egwuregwu
Kedu ka anyị ga-esi kụziere ụmụaka nkà dị ka ndị nne na nna ma ọ bụ ndị nkụzi? Gbalịa itinye ụmụaka na mmega ahụ na mmemme na-akụzi ekele. Enwere ike ịhụ ọtụtụ ihe omume n'ịntanetị, ma ọ bụ ị nwere ike ịnwale ha n'onwe gị. Ụfọdụ ihe atụ omume ekele bụ:
Ekele Hopscotch: Ụzọ isi na-emega ahụ na ịzụlite ekele n'otu oge? Ee, n'ezie!
Ọgụgụ ekele: Tinye ụfọdụ akwụkwọ gbasara ekele na ọba akwụkwọ klaasị gị, nyezie ụmụ akwụkwọ nhọrọ nke ịhọrọ otu ha ga-agụ.
Mee mgbidi ekele: Kwa abalị, gwa ụmụaka ka ha depụta otu obere ihe ha nwere ekele maka ya. N'ikpeazụ, gwa ha ka ha dee ya na mpempe akwụkwọ ma ọ bụ kaadị ndeksi nke a ga-ekodo n'ahụ mgbidi. Ha nwekwara ike inyere gị aka ịrụ mgbidi n'ụlọ gị!
ndetu ekele gị: Ụmụaka nwere ike iche ihe mere ha ji na-ekele mmadụ nakwa otú ha si rite uru site n’idegara ha ozi ekele. Obere ndetu ndị a na-eje ozi dị ka ihe ncheta maka ndị nne na nna, ndị nkuzi, ndị nne na nna ochie, ndị nkuzi, ndị dibịa, wdg na mgbakwunye na ije ozi dị ka ụzọ ha si egosipụta ekele ha.
Ụmụ akwụkwọ ga-ahụ n'anya ime nke a dị ka ihe ịtụnanya magburu onwe ya maka Ụbọchị Nne, Ụbọchị Nna, ma ọ bụ ụbọchị ọ bụla ọzọ nke afọ.
Egwuregwu ekele: Gwa nwa akwụkwọ ọ bụla nọ na klas gị ka ọ kpọọ aha ihe ha na-ekele maka ya, malite na mkpụrụedemede ọ bụla. Enwere m ekele maka apụl, dịka ọmụmaatụ. Ha na-atọ m ụtọ ma dị mma maka m.
Ajụjụ
1. Gịnị mere ịkụziri ụmụ akwụkwọ ihe ekele ji dị mkpa, oleekwa uru ọ bara?
Omume inwe ekele mgbe nile nwere mmetụta dị mma nke uche na mmekọrịta ọha na eze n'ahụ ụmụaka, gụnyere:
• Imesapụ aka n'ebe ndị ọzọ nọ
• Mbelata nchekasị
• ịdị mma na obi ụtọ
• Ịrụ ọrụ agụmakwụkwọ ka mma
• Enweghị ịhụ ihe onwunwe n'anya
• Ndozi nsogbu dị irè
• Nlekwasị anya ka mma
• Nsogbu ahụike pere mpe
2. Kedu ụfọdụ usoro nkuzi dị irè maka ịkwalite ekele na klaasị?
Ụfọdụ usoro nkuzi dị irè maka ịkwalite ekele na klaasị bụ:
- Na-ekele onwe gị
- Kwụsị inye ụmụ akwụkwọ ihe niile
- Na-eme ka ha gụọ ngọzi ha
3. Kedu ka ndị nkuzi ga-esi gbaa ụmụ akwụkwọ ume igosipụta ekele n'ebe ndị ọgbọ ha na ndị ọzọ nọ n'obodo ha nọ?
Ụfọdụ ụzọ ndị nkuzi nwere ike isi gbaa ụmụ akwụkwọ ume igosipụta ekele n'ebe ndị ọgbọ ha nọ na ndị ọzọ nọ n'obodo ha bụ:
- Na-eme ndetu ekele
- Ịgwa ha otú ndị mmadụ si eme ka ndụ ha ka mma
- Na-ekwu maka oge gara aga
4. Enwere echiche gbasara afọ ma ọ bụ atụmatụ maka nkuzi ekele maka ọkwa ọkwa dị iche iche nke ụmụ akwụkwọ?
Ịkụzi ekele maka ọkwa ọkwa dị iche iche chọrọ nlebara anya na atụmatụ afọ akọwapụtara. Maka ụmụ akwụkwọ na-eto eto, gbado anya na atụ ekele dị mfe na nke pụtara ìhè. Maka ụmụ akwụkwọ praịmarị megoro okenye, tinye echiche dị mgbagwoju anya karịa, yana maka ụmụ akwụkwọ etiti na ụlọ akwụkwọ sekọndrị, nyochaa ekele karịa. Ọ dị mkpa iji asụsụ na ihe omume dabara adaba na afọ, nye ezi ihe atụ, na ịṅomi ekele dị ka o kwere mee.
5. Kedu ka ndị nkuzi na ụlọ akwụkwọ ga-esi tinye ekele n'ime usoro ọmụmụ ha na omenala ụlọ akwụkwọ?
Ụzọ ụfọdụ maka ndị nkuzi na ụlọ akwụkwọ iji tinye ekele n'ime usoro ọmụmụ na ụlọ akwụkwọ ha:
- Omenala site n'ichepụta ekele
- Na-akụzi ekele n'ụzọ doro anya
- Ịzụlite omenala obiọma
- Na-eme mmemme na ịmata mmezu
- Ọrụ obodo na-agba ume
mmechi:
Ihe mmụta anyị na-agbalị ikuziri ndị na-eto eto ga-adịkwu mfe ịrapara n'ahụ ma ọ bụrụ na ha nwere ike ijikọta echiche nke ekele na otu ọnọdụ dị adị.
N'ozuzu, ịlụ ọgụ negativity chọrọ ekele. Ọ na-enyere gị aka ịmata ma jiri akụkụ ndị dị mma nke ndụ kpọrọ ihe, àgwà ahụ na-enwekwa mmetụta dị mma n'ọdịmma mmetụta uche mmadụ. Ị nwere ike ijide n'aka na ị na-enye nwa gị ngwá ọrụ uche kachasị mma iji bie ụdị ndụ o kwesịrị site n'ịkụziri ha ka ha ga-enwe ekele n'oge ha na-etolite.