Балаларға арналған ең жақсы ғылыми эксперименттер
Ғылым - бұл қызықты ғана емес, сонымен бірге қызықты пән. Бұл жаңа мүмкіндіктер ашады және балаларды қоршаған әлемді зерттеуге ынталандырады. Балаларға арналған ғылыми эксперименттер оларға заттардың қалай жұмыс істейтінін түсінуге, сыни ойлау дағдыларын дамытуға және оларда қызығушылық сезімін қалыптастыруға көмектеседі. Мұнда балаларға арналған жеті ең жақсы және жеңіл ғылыми эксперименттер берілген, оларды орындау оңай ғана емес, сонымен қатар қызықты. Олардың әрқайсысын егжей-тегжейлі талқылайық.
1. Жанартау эксперименті
Жанартау эксперименті - бұл балаларға өте ыңғайлы классикалық ғылыми жоба. Бұл химиялық реакциялардың реакция тудыруы мүмкін екенін көрсетудің қызықты тәсілі. Сізге ас содасы, сірке суы және пластик бөтелке қажет болады. Бөтелкеге ас содасын құйып бастаңыз, содан кейін сірке суын қосыңыз. Сірке суы мен ас содасы қосылғанда реакция пайда болғанын көресіз. Бұл атқылауды тудыратын көмірқышқыл газын тудырады. Балалар бұл тәжірибе арқылы химиялық реакциялар мен көмірқышқыл газының қасиеттері туралы біле алады.
2. Шарды үрлеу эксперименті
Бұл эксперимент балаларға ауа қысымын үйретудің тамаша тәсілі болып табылады. Сізге шар, пластикалық бөтелке және шұңқыр қажет болады. Шарды үрлеуден бастаңыз, содан кейін оны шұңқырға бекітіңіз. Содан кейін шұңқырды бөтелкенің аузына қойып, баллонды сөндіріңіз. Ауа шардан шыққанда, ол ауаны бөтелкеге тартатын вакуум жасайды. Бұл шардың қайтадан үрленуіне әкеледі. Бұл тәжірибе арқылы балалар ауаның қасиеттерін және ауа қысымының қалай жұмыс істейтінін біле алады.
3. Кемпірқосақ тығыздығы бойынша эксперимент
Бұл эксперимент балаларға тығыздық туралы үйретудің тамаша тәсілі болып табылады. Сізге мөлдір стақан, бал, сабын, су және тағамдық бояу қажет. Стаканға бал құйып, содан кейін ыдыс-аяқ сабын қосу арқылы бастаңыз. Содан кейін аздап су мен тағамдық бояудың бірнеше тамшысын қосыңыз. Әртүрлі сұйықтықтар олардың тығыздығына байланысты қабаттарға бөлініп, кемпірқосақ әсерін жасайды. Бұл эксперимент арқылы балалар тығыздық түсінігі және оның сұйықтықтардың әрекетіне қалай әсер ететіні туралы біле алады.
4. Күн пешінің эксперименті
Бұл эксперимент балаларға күн энергиясын үйретудің тамаша тәсілі болып табылады. Сізге картон қорап, алюминий фольга, полиэтилен пленкасы және қара құрылыс қағазы қажет. Қораптың ішкі жағын алюминий фольгамен қаптаудан бастаңыз, содан кейін үстіңгі жағын полиэтилен орамымен жабыңыз. Содан кейін қораптың ішіне қара құрылыс қағазын салып, оны күнге қойыңыз. Қара қағаз күннің жылуын сіңіріп, қораптың ішін жылытады. Бұл эксперимент арқылы балалар күн энергиясы туралы түсінікті және оны қалай пайдалануға болатынын біле алады.
5. Магниттік тартылыс тәжірибесі
Бұл эксперимент балаларға магнетизмді үйретудің тамаша тәсілі. Сізге магнит және қағаз қыстырғыштар немесе бұрандалар сияқты кішкене металл заттар қажет болады. Магнитті тегіс бетке қоюдан бастаңыз, содан кейін оның айналасына металл заттарды қойыңыз. Магнит магнетизмнің қасиеттерін көрсете отырып, металл заттарды тартады. Бұл тәжірибе арқылы балалар магниттердің қасиеттерін және олардың күнделікті өмірде қалай қолданылатынын біле алады.
6. Піл тіс пастасы эксперименті
Бұл эксперимент балаларға химиялық реакцияларды үйретудің тамаша тәсілі. Сізге сутегі асқын тотығы, ыдыс сабын, тағамдық бояу және ашытқы қажет. Бөтелкеде сутегі асқын тотығын, сабын және тағамдық бояуды араластыру арқылы бастаңыз. Содан кейін қоспаға аздап ашытқы қосып, қоспаның тіс пастасы сияқты көбіктенуіне әкелетін химиялық реакция пайда болғанын бақылаңыз. Бұл тәжірибе арқылы балалар химиялық реакциялардың қасиеттерін және тәжірибелерді жүргізу кезіндегі қауіпсіздіктің маңыздылығын біле алады
7. Катапульт құрастырыңыз
Катапульта жасау - балаларға физика туралы үйрететін қызықты ғылыми эксперимент. Катапульта жасау үшін сізге таяқшалар, резеңке жолақтар, пластикалық қасық және зефир немесе помпон сияқты кішкентай заттар қажет. Алдымен, екі таяқшаны жинап, олардың айналасына резеңке таспаны орап, негіз жасаңыз. Содан кейін, резеңке жолақпен негізге қайнатпа таяқшасын бекіту арқылы қолды жасаңыз. Пластикалық қасықты қолдың ұшына бекітіңіз, содан кейін оны кішкентай заттарды іске қосу үшін пайдаланыңыз.
8. Кегльдер эксперименті
Классикалық кегли тәжірибесін жасамаған болсаңыз, не істеп жүрсіз? Кегльдерді тәрелке тәрізді бір нәрсеге ақырын құйыңыз да, кеглиден суға ашық түстердің ерігенін бақылаңыз. Әртүрлі су температурасымен, тіпті әртүрлі тәттілермен тәжірибе жасап көріңіз. Тағы бір ұсыныс - егер сізде әлі де кегли бар болса, кәмпиттер хроматографиясымен тәжірибе жасау.
9. Хроматография
Әртүрлі сия бояғыштарын хроматография көмегімен бөлуге болады. Сізге тек сүзгі қағазы, су және жууға болмайтын фломастер қажет. Бұл жастарға арналған тамаша, түрлі-түсті ғылыми жоба. Фломастер орнына тәттілерді пайдалану бұл жобаға көңілді әсер етуі мүмкін. Олар сүзгі қағазына көтерілгенде, кәмпит түстерінің қалай бөлінетінін қараңыз.
10. Тұқымның өну тәжірибесі
Балалар өздерінің ғылыми тәжірибелерінде химиялық реакцияларды әрдайым ұната бермейді. Балалар бұл ғылыми экспериментті жақсы өткізеді, өйткені олар өздері үшін өсіп келе жатқан тұқымды бақылай алады. Тұқымдар өсетін жағдайларды өзгерту оңай болғанымен, бұл балаларға ғылыми әдісті үйретудің керемет эксперименті.
Ғылыми эксперименттер – көңіл көтеру көзі
Қорытындылай келе, балаларға арналған ғылыми жобалар оларды қоршаған әлем туралы үйретудің көңілді және білім беру әдісі болып табылады. Бұл бес ғылыми эксперимент үйде немесе сыныпта жасалуы мүмкін көптеген эксперименттердің бірнеше мысалдары ғана. Бұл ғылыми жәрмеңке идеялары балаларға өз бетімен жасауға жеткілікті қарапайым, бірақ маңызды ғылыми ұғымдарды үйрету үшін жеткілікті күрделі. Сонымен, бірнеше материалдарды алыңыз және экспериментті бастаңыз!
Жиі қойылатын сұрақтар:
1-тоқсан. Балаларға қандай жеңіл ғылыми эксперименттер бар?
Үйде немесе сыныпта жасауға болатын балаларға арналған көптеген жеңіл ғылыми эксперименттер бар. Қарапайым тәжірибелердің бірі - сода мен сірке суын пайдаланып жанартау жасау. Тағы бір оңай тәжірибе - батарея, шеге және мыс сым арқылы электромагнит жасау. Сондай-ақ, балалар бораны және құбыр тазалағыштарын пайдаланып кристалды гүлдер өсіре алады немесе пицца қорапшасын, алюминий фольгасын және пластик қаптаманы пайдаланып күн пешін сала алады. Бұл эксперименттер көңілді және тәрбиелік мәні бар және балалардың ғылымға деген сүйіспеншілігін оятуға көмектеседі.
Q2. Бұл ғылыми эксперименттер қай жас аралығына сәйкес келеді?
Бұл ғылыми эксперименттер эксперименттің күрделілігіне байланысты әртүрлі жастағы балаларға жарамды. Жанартау эксперименті, кристалды гүл тәжірибесі және күн пеші тәжірибесі 6 және одан жоғары жастағы балаларға жарамды. Электромагниттік эксперимент 8 жастан асқан балаларға жақсырақ, өйткені ол материалдарды дәлірек өңдеуді қажет етеді. Дегенмен, ересектердің бақылауымен бұл эксперименттерді жас балалар үшін де бейімдеуге болады.
3-тоқсан. Бұл тәжірибелерді үйде жасауға бола ма?
Иә, балаларға арналған бұл ғылыми тәжірибелерді үйде жалпы тұрмыстық материалдармен жасауға болады. Жанартау эксперименті, кристалды гүлдер тәжірибесі және күн пешінің тәжірибесі негізгі ас үй заттары мен қолөнер құралдарын қажет етеді, ал электромагниттік эксперимент мыс сым және батарея сияқты бірнеше қосымша материалдарды қажет етеді. Ересектердің бақылауымен бұл эксперименттерді үйде қауіпсіз түрде жасауға болады.
4-тоқсан. Бұл эксперименттер қанша уақытта аяқталады?
Балаларға арналған осы жеңіл ғылыми эксперименттерге арналған уақыт ұзақтығы эксперименттің күрделілігіне және баланың жасына және назар аударуына байланысты өзгеруі мүмкін. Жанартау тәжірибесі мен кристалды гүл тәжірибесін 30-60 минутта аяқтауға болады, ал күн пешінің тәжірибесін аяқтауға бірнеше сағат кетуі мүмкін, себебі тағамды пісіру үшін күн сәулесі қажет. Электромагниттік экспериментті баланың шеберлігі мен түсіну деңгейіне қарай 15-30 минутта аяқтауға болады.
5-сұрақ.Бұл эксперименттер балалар үшін қауіпсіз бе?
Иә, бұл эксперименттер ересектердің бақылауымен балалар үшін қауіпсіз. Бұл эксперименттерде қолданылатын материалдар әдеттегі тұрмыстық заттар болып табылады және олар дұрыс өңделген кезде қауіпсіз. Дегенмен, балаларды қадағалап, қажет болған жағдайда қорғаныш көзілдірік немесе қолғап кию және материалдарды жұтып алмау сияқты қауіпсіздік нұсқауларын орындауын қамтамасыз ету маңызды.