He kupu whakataki ki nga papa whakareatanga me nga papa whakarea
I nga wa o mua, he raru nui te taapiri i nga nama nui ake. Ka kitea e te tohunga pangarau he tikanga hou hei taapiri i te maha o nga uara ma te huarahi poto. I roto i tenei tuhinga, i whakauruhia e matou he tikanga hou hei taapiri i nga tau kotahi. Ka whakamahia ano e matou etahi tikanga hei whakaatu i nga tikanga.
He aha te whakareatanga?
Ko te whakarea te huarahi pokatata ki te taapiri tau. He rereke nga tikanga me nga tohu hei tohu i te whakareatanga. Ka whakamahia nga tohu (*), (.), me te (x) i waenga i nga tau e rua hei whakarea.
Me waiho te a me te b ki etahi tau e rua katahi ka tohuhia te whakareatanga e
a. b
he * b
axb
Nga momo whakarea
He maha nga huarahi ki te whakarea. I etahi wa ka tohe nga kaiako ki te whakamahi i tetahi huarahi motuhake i roto i te akomanga, engari he mea nui kia kitea e ia akonga tetahi rautaki whakarea e pai ana ki a ia ano.
Ahakoa he pai ake etahi huarahi ki nga momo take motuhake, ka whakamahia pea nga tikanga whakarea katoa hei whakautu tika i nga rapanga whakarea.
Tikanga taapiri
Tikanga whakarea roa
Te tuhi raina
Ka matapakihia e tatou ia momo takitahi me nga tauira taipitopito.
1. Tikanga taapiri
I roto i tetahi tikanga, ka taapirihia e matou te tau kotahi ki a ia ano ma te tau motuhake. Hei tauira, ko te 13*5 te tikanga me taapiri te 13 ano kia 5 nga wa.
13 * 5 = 13 + 13 + 13 + 13 + 13 = 65
He tino watea tenei tikanga ina mahi koe ki nga tau iti, ki nga tau nui ake ranei me nga waa taapiri iti. Engari ka tino pa te tikanga ki te whiriwhiria e tatou he nama nui ake penei i te 64*598. Ko te tikanga kua tapiritia e matou te 64 ki te 598 nga wa.
2. Tikanga whakarea roa
Ko te whakarea roa he tikanga tuku iho mo te whakarea. Ko te nuinga o tatou e ako ana i te reanga kura mo te whakareatanga o te rua, neke atu ranei o nga tau e rua. Mena ka mohio tatou ki te kaupapa o te whakareatanga nui ka iti te hapa o te he.
598 * 64
Nga wahanga o te tikanga whakarea roa
Ka whai tatou i etahi huarahi ki te whakarea:
• Tuatahi, tuhia he tau ki runga me te tuarua ki raro. Me whakarite e tatou nga tau e pa ana ki nga uara waahi. Kua hangahia e matou he tikanga ki te tuhi i te tau nui ki te rarangi o runga.
• Ka timata tatou ki te whakareatia ki te raro ka tuu te mati uara ki te uara turanga tuatahi.
• Mēnā he nui ake te whakautu i te 9 kātahi ka tuhia te uara tūnga tuatahi me te kawe i te uara tekau ki te uara tūnga tuarua o te tau o runga.
• Mēnā he iti ake te tau me te rite ki te 9 ka tuhia noa te tau.
• Ka mau te mahi mai i te matau ki te maui.
• Ina whakareatia te mati tuatahi ki ia uara ki te uara runga katahi me neke tatou ki te tau wahi tuarua.
• Inaianei tuhia o whakautu ki te rarangi hou ka nukuhia te waahi mati kotahi ki te taha maui.
• Ka mutu te whakareatanga katahi ka taapirihia nga uara katoa ki te rarangi whakamutunga.
3. Te tuhi raina
E mohiotia ana te tikanga ko te tikanga whakarea raina Hapanihi. Koinei te whakaaturanga ataata o te whakarea.
Me whakareatia te 123 * 321 = 39483
He tirohanga tenei kei te hoahoa o raro.
He aha te ripanga whakarea?
Ko te ripanga whakarea he roopu whakareatanga o tetahi tau. Ko te tikanga, mai i te 2 ki te 12.
Ka whai wāhi nui te ripanga ā-waha ki te māramatanga me te otinga o te tikanga whakarea.
Ka taea e nga tamariki te whakamahi a teepu whakarea mō ngā wā ako ngā ripanga me ngā āhuatanga o te tau. Ka whai wāhi nui te ripanga whakarea ki te whanaketanga o te mātauranga o mua o te tamaiti.
He ngahau ki te ripanga whakarea
He tino harikoa te ripanga o 9 mo nga tauira ki te tuhi ki te wharangi whakamatautau.
Tuhia te tatau 0 ki te 9 runga ki raro, ka raro ki runga 0 ki te 9 ina oti ta tatou ripanga.
Pātai Auau
1. He aha te whakareatanga, he aha te rereke mai i te taapiri me te tangohanga?
Ko te whakarea he mahi pangarau e uru ana ki te whakakotahi i nga roopu riterite, nga huinga tau ranei hei kimi i te tapeke. He rereke mai i te taapiri i te mea ka uru mai te taapiri o te tau kotahi, me te tango i te mea he rapu hua kaore he rereke.
2. He aha nga papa reanga taketake, me pehea e maumahara ai?
Ko nga papa whakareatanga taketake ko nga huinga tau mai i te 1 ki te 10, ka taea te maumahara ma te tukurua me te parakatihi. He maha nga tikanga me nga rautaki ka taea te whakamahi kia whai hua ai te maumaharatanga, penei i te whakamahi i nga kaari rama, i nga waiata, i nga keemu ranei.
3. He aha etahi o nga hapa ka mahia e nga tamariki i te wa e ako ana te whakarea, me pehea e karohia ai?
Ko nga hapa noa e mahia ana e nga tamariki i te wa e ako ana i te whakarea, ko te whakareatanga rangirua me te taapiri, te tangohanga ranei, te wareware i te raupapa o nga mahi, me te hee te tatau, te mokowhiti ranei i nga tau kei te ripanga whakarea. Ka taea te karo i enei hapa ma te whakanui i nga rereketanga i waenga i nga mahi, te whakaharatau i te raupapa o nga mahi, me te whakamahi i nga taonga whakaata hei awhina i te tatau me te maumahara.
4. Me pehea e taea ai e nga matua me nga kaiako te mahi whakareanga ako hei whakahihiri me te ngahau mo nga tamariki?
Ko te whakareatanga ako ka kaha ake te whakahihiri me te ngahau mo nga tamariki ma te whakamahi i nga momo tikanga whakaako, penei i te keemu, te panga, me te raweke. Ka taea hoki te whakamahi i nga tono whakareatanga o te ao, penei i te tatau i nga tohutaka, i te ine kai ranei, hei whakaatu i nga whakamahinga tika o tenei pukenga me te whakanui ake i te hihiri.
5. He aha etahi o nga whakamahinga o te whakareatanga i roto i te ao, me te aha he mea nui kia ako nga tamariki i tenei pukenga?
Ko te whakarea he pukenga nui hei ako ma nga tamariki na te mea ka whakamahia i roto i nga waahanga maha o te ao, tae atu ki te putaiao, te miihini, me te putea. He mea tika mo nga tatauranga taketake penei i te whakatau i te utu o nga taonga, te tatauranga huringa, me te whakatau i te tawhiti, te tere ranei. Ka taea hoki e te tohungatanga o te whakarea te whakapai ake i te kaha o te pangarau me nga pukenga whakaoti rapanga.
whakarāpopototanga
I tenei pou, kua akohia e matou te tikanga whakarea me etahi papa hei tauira mo te tinihanga moka hei maumahara. Inaianei ka taea e koe te ako ripanga me te whakamahi hei whakaoti rapanga whakarea.