मुलांसाठी खेळ खेळण्याचे फायदे
मुलांना खेळांसह बाह्य अभ्यासेतर क्रियाकलापांमध्ये गुंतण्याची परवानगी देणे, अन्वेषण आणि कौशल्यांच्या विकासास प्रोत्साहन देते जे त्यांच्या आयुष्यभर उपयुक्त असल्याचे मानले जाते. संघटित, सुव्यवस्थित युवा खेळ आणि चालू असलेल्या शारीरिक क्रियाकलापांमुळे मुले आणि किशोरवयीन मुलांसाठी अनेक फायदे मिळू शकतात. खेळ आणि सक्रिय जीवनशैलीमुळे येणारे सकारात्मक अनुभव तरुण व्यक्तीच्या जीवनात महत्त्वाची भूमिका बजावतात. खेळांमध्ये सहभागी होणारी मुले दीर्घ, निरोगी आयुष्य, अधिक शैक्षणिक अखंडता, सुधारित शारीरिक स्थिती यासह विविध प्रकारचे फायदे घेतात; आणि यादी पुढे आणि पुढे जाते!
आणखी विलंब न करता, लहानपणी खेळ खेळण्याचे काही शारीरिक, भावनिक, सामाजिक आणि मानसिक फायदे जाणून घेऊया.
भौतिक फायदे:
1. सातत्यपूर्ण क्रियाकलाप आणि व्यायाम
सांघिक खेळात भाग घेतल्याने तुमच्या मुलाचा शारीरिक फायदा होईल. प्रत्येक मुलाला निरोगी राहण्यासाठी नियमित व्यायामाची आवश्यकता असते आणि खेळांमध्ये भाग घेणे हा त्यांना हालचाल करण्याचा सर्वोत्तम मार्ग आहे. मेंदूची चाचणी करणार्या गतिहीन क्रियाकलापांपेक्षा अधिक गोलाकार व्यायामासाठी एक खेळ खेळल्याने मोटर आणि संज्ञानात्मक कौशल्ये सक्रिय होतील.
2. वाढलेली ताकद आणि तग धरण्याची क्षमता
खेळांमध्ये भाग घेतल्याने तुमच्या मुलाची तग धरण्याची क्षमता आणि सामर्थ्य सुधारेल, परंतु त्याहूनही महत्त्वाचे म्हणजे त्यांच्या हृदयाचे आणि फुफ्फुसांचे आरोग्य सुधारेल. खेळांना वेगवेगळ्या क्रियाकलापांसाठी वेगळ्या स्नायूंची आवश्यकता असते, परिणामी स्नायूंची संतुलित वाढ होते कारण त्यात हळू आणि जलद दोन्ही हालचालींचा समावेश असतो.
3. समन्वय आणि संतुलन
लहानपणी खेळाचा सराव केल्याने मुलांचा समतोल आणि समन्वय विकसित होण्यास मदत होते. प्रशिक्षण, त्यांचा खेळ आणि रनिंग लॅप्स यामुळे तुमच्या मुलांचा समन्वय आणि संतुलन कालांतराने सुधारेल.
भावनिक फायदे:
4. शरीराची सकारात्मक प्रतिमा
क्रीडा क्रियाकलापांचा तुमच्या मुलावर अनुकूल भावनिक प्रभाव पडतो. विद्यार्थी त्यांचे खेळ खेळण्यापासून मौल्यवान धडे शिकतील, ज्यात मैत्री कशी हाताळायची, जिंकणे आणि हरणे आणि शहाणपणाने निर्णय घेणे समाविष्ट आहे. ते त्यांच्या शरीराबद्दल आणि आरोग्याबद्दल चांगले दृष्टीकोन ठेवू शकतात कारण खेळ त्यांच्या शारीरिक आरोग्यास चालना देतात.
5. आत्म-सन्मान विकसित करणे
अनेक अभ्यासांनुसार, खेळांमध्ये भाग घेतल्याने तुमच्या मुलाचा स्वाभिमान आणि आत्मविश्वास वाढण्यास हातभार लागू शकतो. स्पर्धा संपल्यावर, हातमिळवणी, पाठीवर थाप मारणे किंवा सहकाऱ्याकडून हाय-फाइव्ह यांसारखे हावभाव आत्मविश्वास वाढविण्यात मदत करू शकतात. तसेच, प्रशिक्षक किंवा संघातील खेळाडूंकडून सकारात्मक मजबुतीकरण आत्मसन्मान वाढवण्यास मदत करते. तसेच, हे मुलांना त्यांचे ध्येय साध्य करण्यासाठी कठोर परिश्रम करण्याची क्षमता आहे यावर विश्वास ठेवण्यास शिकवते.
6. शिस्त राखा
खेळाडूंनी प्रत्येक खेळात शिस्त पाळली पाहिजे. ही शिस्त सामरिक, मानसिक किंवा शारीरिक असू शकते. तुम्हाला सुधारायचे असेल तर सर्व खेळांना शिस्त हवी. कोणताही खेळ आत्मनियंत्रणाशिवाय यशस्वी होणे कठीण असते. खेळाडू आपली सर्वोत्कृष्ट क्षमता प्राप्त करू शकतो आणि शिस्तीने आपले ध्येय पूर्ण करू शकतो.
तुमच्या मुलाने खेळांमध्ये भाग घेताना निर्देशांचे पालन करणे, प्रशिक्षकांच्या आदेशांचे पालन करणे आणि त्यांचे निर्णय स्वीकारणे अपेक्षित आहे. खेळामध्ये चांगल्या शिस्तीला महत्त्व दिले जाते कारण खराब शिस्तीला दंड भरावा लागतो.
सामाजिक फायदे:
7. वेळापत्रक आणि वेळ व्यवस्थापन
तुम्ही तुमच्या मुलांसाठी एक शेड्यूल सेट केले पाहिजे जे ते जसजसे मोठे होतात तसतसे ते फॉलो करू शकतील. वेळ व्यवस्थापन कौशल्ये अत्यंत उपयुक्त आहेत कारण तुमचे मूल खेळांमध्ये भाग घेण्यास सुरुवात करते आणि वयानुसार त्यांना अधिक जबाबदारी देईल. अभ्यासेतर खेळ आणि क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होणे तुमच्यावर वेळेची मर्यादा घालते, ते तुम्हाला मौल्यवान वेळ व्यवस्थापन कौशल्ये देखील शिकवते.
8. परस्पर आदर आणि संवाद
आदर आणि संप्रेषण जाणून घेण्याचा एक उत्तम मार्ग म्हणजे खेळांमध्ये सहभाग घेणे, विशेषत: सांघिक खेळ. प्रशिक्षक आणि इतर संघ सदस्य दोघांचाही आदर केला पाहिजे. तुमचा तरुण जेव्हा इतर मुलांसोबत आणि प्रौढांसोबत खेळतो तेव्हा ते परस्पर संवाद कौशल्य शिकतात. ही सामाजिक कौशल्ये जीवनातील इतर महत्त्वाच्या धड्यांचा पाया म्हणून काम करू शकतात आणि जीवनाच्या प्रत्येक घटकामध्ये गंभीरपणे आवश्यक आहेत.
9. टीम-वर्क
खेळांमध्ये भाग घेणारी मुले सामाजिक कौशल्ये तयार करण्यास सक्षम आहेत जी त्यांना आता आणि भविष्यात मदत करतील. ते खेळातून सहकार्य आणि सांघिक कार्य शिकतात. मुलांना विविध वयोगटातील लोकांशी संवाद साधण्याचा अनुभव मिळतो. तसेच, स्पोर्ट्स टीममध्ये सामील होण्यामुळे मुलांना ते आहेत असे वाटण्यास मदत होते आणि त्यांना मित्र बनवण्याची संधी मिळते. त्यांच्या संवाद क्षमता अतिरिक्त मैत्री मंडळांसह सुधारल्या जातील, जे त्यांच्या भविष्यातील नातेसंबंध आणि करिअरमध्ये त्यांच्यासाठी फायदेशीर ठरेल.
मानसिक फायदे:
10. फोकस आणि लक्ष द्या
लहानपणी खेळाचा सराव केल्यामुळे विश्लेषणात्मक आणि धोरणात्मक विचार करण्यासाठी आवश्यक असलेली अधिक एकाग्रता आणि लक्ष हा आणखी एक फायदा आहे. या तर्क क्षमता विद्यार्थ्यांना दैनंदिन जीवनात तसेच गणित आणि विज्ञान यासारख्या विषयांसाठी वर्गात चांगले निर्णय घेण्यास मदत करतात.
11. तणाव कमी करा आणि मूड वाढवा
जे मुले खेळ खेळतात त्यांना त्यांच्या भावना व्यक्त करण्याचा एक चांगला मार्ग आहे. तसेच, यामुळे मुलांना अभ्यासापासून ब्रेक मिळतो आणि कॉम्प्युटर गेम्स खेळणे आणि टीव्ही पाहणे यासारखे बैठे छंद. जी मुले संतुलित जीवनशैली जगतात ज्यामध्ये निष्क्रिय आणि सक्रिय क्रियाकलाप दोन्ही समाविष्ट असतात ते अधिक आनंदी, कमी तणावग्रस्त आणि चांगले मूड असतात.
रॅप-अप:
तुमच्या मुलासाठी खेळांचे अनेक फायदे आहेत. ही खेळ खेळणाऱ्या मुलांची संपूर्ण यादी नाही. पुढील फायद्यांमध्ये निरोगी जीवनशैली जगणे, अधिक शैक्षणिक अखंडता असणे, शारीरिकदृष्ट्या मजबूत असणे इत्यादींचा समावेश होतो. हे सर्व फायदे एक मूल वर्गाबाहेर किती शिकू शकते हे अधोरेखित करतात. तुम्हाला तुमच्या मुलांना खेळांमध्ये सहभागी होण्यासाठी उद्युक्त करावे लागेल. तुम्ही तुमच्या मुलाला खेळांमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करू शकता असे विविध मार्ग आहेत:
1. तुम्ही स्वतः शारीरिक हालचालींमध्ये सहभागी होऊ शकता. त्यांच्यासाठी उदाहरण कधी मांडत आहात आणि याचा त्यांना फायदा होईल.
2. तुमच्या मुलाच्या ऍथलेटिक प्रयत्नांना प्रोत्साहन द्या. समर्थन देण्यासाठी तुमचे मूल खेळत असलेल्या प्रत्येक गेममध्ये उपस्थित राहण्याचा प्रयत्न करा.
3. टीव्ही पाहणे किंवा कॉम्प्युटरवर व्हिडिओ गेम खेळणे यासारख्या बैठी कामांमध्ये तुम्ही किती वेळ घालवता ते कमी करण्याचा प्रयत्न करा.
4. तुमच्या मुलासोबत खेळात सहभागी व्हा.
मग आपण का वाट पाहत बसतो? तुमच्या मुलाची त्यांना आवड असलेल्या खेळात नावनोंदणी करा. तुम्ही ते खेळत असताना, तुम्ही ते शिकण्याचा प्रयत्न केला पाहिजे. त्यांना विचारा आमच्या वेबसाइटला भेट द्या जर त्यांना बाहेर खेळायला आवडत नसेल कारण आमच्याकडे विविध श्रेणींमध्ये मुलांसाठी कार्यपत्रके आणि क्रियाकलाप आहेत.
काही मनोरंजक FAQ:
1. मुलांसाठी खेळ खेळण्याचे शारीरिक फायदे काय आहेत?
शारीरिक हालचालींमध्ये सहभागी होणाऱ्या मुलांमध्ये लठ्ठ होण्याची शक्यता कमी असते, हृदय व रक्तवाहिन्यासंबंधी तंदुरुस्तीची उच्च पातळी, निरोगी हाडे, स्नायू, अस्थिबंधन आणि कंडराचा विकास आणि संतुलन आणि समन्वय वाढतो.
2. खेळ खेळल्याने मुलाचे मानसिक आरोग्य सुधारण्यास मदत होते का?
ज्या मुलांना चिंता, दुःख आणि इतर वर्तणुकीशी संबंधित समस्या आहेत त्यांना खेळाचा फायदा होऊ शकतो. जेव्हा ते पोहतात, धावतात, हुप्स मारतात किंवा नाचतात तेव्हा मुलांचे शरीर एंडोर्फिन आणि इतर मूड सुधारणारी रसायने आपोआप उत्तेजित करतात.
3. खेळ मुलांना सामाजिक कौशल्ये विकसित करण्यास आणि नवीन मित्र बनविण्यात कशी मदत करू शकतात?
तरुणांना त्यांच्या आयुष्यभर आवश्यक असणारी अनेक सामाजिक कौशल्ये सांघिक खेळांद्वारे विकसित केली जाऊ शकतात. ते एकत्र काम करायला, कमी अहंकारी आणि इतर मुलांकडे लक्ष द्यायला शिकतात. तसेच, ते मुलांमध्ये समुदायाची भावना वाढवते. ते नवीन मैत्री मिळवतात आणि शाळेच्या बाहेर त्यांचे सोशल नेटवर्क वाढवतात.
4. मुलांना खेळ खेळण्यासाठी काही शैक्षणिक फायदे आहेत का?
८० टक्के पालकांचे म्हणणे आहे की त्यांच्या मुलांच्या खेळातील सहभागाने त्यांना जबाबदारी, शिस्त आणि इतरांसोबत कसे राहायचे हे शिकवले आहे.
5. पालकांना त्यांच्या मुलांना खेळ आणि शारीरिक क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करण्यासाठी काही टिपा काय आहेत?
या उपयुक्त कल्पनांचे पालन करून पालक आपल्या मुलांना खेळ आणि शारीरिक क्रियाकलापांमध्ये सहभागी होण्यासाठी प्रोत्साहित करू शकतात.
1. तुमच्या मुलाला लवकर हलण्यास मदत करा
2. दैनंदिन दिनचर्यामध्ये शारीरिक क्रियाकलाप जोडा
3. घराबाहेर वेळ घालवा
4. प्रोत्साहन द्या, जबरदस्ती करू नका
5. एकत्र खेळ करा
6. त्यांच्यासाठी एक उदाहरण व्हा.