U ka Thusa Ngoana Joang ka Kutloisiso ea ho Bala?
Ngoana e mong le e mong o rata ho mamela le ho bala lipale 'me ho ntlafatsa tsebo ea ho utloisisa ho bala ho bohlokoa bakeng sa ho hapa libuka tsa lipale. Ha ngoana a ntse a hōla, kutloisiso le tsebo ea ho bala li tla etsa hore a utloisise libuka tsa thuto, lipotso, lihlooho le litemana tse ling tse kopantseng maikutlo. Na ngoana oa hao o na le bothata ba ho utloisisa le ho bua seo a se balang? Na o thatafalloa ke ho bala mantsoe hantle? Sena se ka 'na sa bakoa ke taba ea hore ba lokela ho sebetsa tsebong ea bona ea kutloisiso. 'Nete ke hore ena ke ketsahalo e le' ngoe eo batsoali le matichere ba lokelang ho e etsa le ngoana oa bona e monyane. Bana ha ba ithute ho bala kutloisiso ka bobona 'me ba ke ke ba etsa joalo. Ena ke ntho e le 'ngoe eo u lokelang ho e sebetsa ho tloha bonyenyaneng haholo' me ha e lieha ho feta, nako le boiteko bo tla ba teng. Ho ipotsa hore na u ka thusa ngoana joang ka kutloisiso ea ho bala. Ha bana ba kindergart ba fumana bothata ba ho bala, ho ka ama ts'ebetso ea bona lithutong tse ngata ho kenyeletsa le tsebo ea puisano. Go sa tlhaloganye sentle le bokgoni jwa go bala go ka felela ka gore motho a se ka a itshepa le gore a nne le maduo a a kwa tlase. Litaba tse monate ke hore kutloisiso ke ntho e ka ntlafatsoang ka ho itloaetsa kamehla, mesebetsi e meng ea ho bala le mekhoa ea ho bala bakeng sa kereche. Hammoho le ho ithuta ho bala ka katleho, ngoana oa hao e monyenyane a ka haha tsebo e tla ntlafatsa tsebo ea hae ea ho bala le kutloisiso.
Ka tlase ho na le malebela le maqheka a ho bala a ho bala a ho chorisa tsebo ea ho bala ho ngoana oa hau le karabo ea ho thusa ngoana ka kutloisiso ea ho bala.
1) Bala ka lentsoe le phahameng:
U ka leka sena kamehla, motho e mong le e mong, haholo-holo bana ba fumana kutloisiso e betere ea seo ba se balang ha ba ntse ba balla holimo ho feta kamoo ba khonang ho fumana ha ba ntse ba bala ka hlooho. Khothalletsa ngoana oa hao e monyenyane ho bala ka lentsoe le phahameng ho matlafatsa tsebo ea hae ea ho bala ka ho mamela se tsoang molomong oa hae kapa haeba a thatafalloa ke ho bala temana leha e le efe e itseng kapa a thatafalloa ke ho bua mantsoe. Qala ka mesebetsi ea ho batla ho tseba ka mokhoa oa ho thusa ngoana ea nang le mathata a ho bala le ho mo thusa ho a ntlafatsa. Ha u bala, u etsa qeto le ho hlahloba ka hloko hore na mantsoe ao ke afe le hore na aa utloahala polelong. Sena se ba qobella ho tsamaea butle, e leng se ba fang nako e eketsehileng ea ts'ebetso ea ho tseba seo ba se balang, ho mamela mantsoe le ho a shebella.
2) Bala hape likarolo tse ferekanyang:
Ho hlahloba hape likarolo tse neng li ferekanya ngoana oa hau oa kindergart kapa a sa khone ho bala ka ho phalla ho ka mo thusa ho ntlafatsa kutloisiso ea ho bala ea kereche ho fumana setšoantšo se ntlafetseng sa seo a ithutang sona. Joalokaha tloaelo e etsa hore monna a phethahale, ho pheta-pheta ntho e itseng khafetsa ho tla etsa bonnete ba ho mo etsa ea phethahetseng ho eona. Sena se boetse se thusa ho netefatsa hore ngoana oa hau o khona ho bona litaba tse tlang ho latela mongolo.
3) Sebelisa monoana oa hau ho latela mongolo:
Bana ba bangata ba fumana ho le thata ho latela mola kapa lentsoe le itseng ha ba ntse ba bala temana, o tlameha ho ba thusa ka ho ba khothaletsa ho sebelisa rula kapa monoana ho etsa hore ho latela ho be bonolo. Ena ke poleloana e atileng haholo eo batho ba kopanang le eona ba botsang hore na u ka thusa ngoana joang ea nang le bothata ba ho bala kapa mohato oa pele oa ho ruta ngoana oa hau ho bala, 'me ho boetse hoa thusa haholo. E qobella mahlo a hao hore a tsepamise maikutlo moleng kapa poleloaneng ea mantsoe. Ha u ntse u tsoela pele ka ho bala, u tla fumana mahlo a hao le boko ba hao li hokahanya kapele ka botsona.
4) Mo fe libuka tsa maemo a nepahetseng:
Etsa bonnete ba hore ngoana oa hau o fumana libuka tse ngata tsa ho itloaetsa ho bala tse seng bonolo haholo le tse seng thata haholo. Ho ntlafatsa tsebo ea ho bala ha ho bolele hore o lokela ho bua mantsoe a phallang a sa bapiseng boemo ba hae mme ke ntlha ea mantlha ea maano a mantlha a ho utloisisa ho bala. U tlameha ho etsa bonnete ba hore o lokela ho lemoha bonyane karolo ea 90 lekholong ea mantsoe ntle le thuso leha e le efe, 'me haeba ho se joalo, ke eng e etsang hore ho be thata ho eena ho etsa joalo le hore na ke hobane'ng. Ho khefutsa lipakeng hangata ho fumana lentsoe le itseng ho etsa hore ho be thata ho motho ho tsepamisa maikutlo moelelong oa pale. Ho bala ka ho phalla ho thusa ho khothalletsa bana hore ba eme 'me ba ipotse, "Na see sea utloahala?" mme hape o tla tsepamisa maikutlo hodima moelelo wa nnete oo sengolwa se nang le ona ho ona.
5) E batla 'mahlaseli':
Motsoako oa lintlha tse hlahang paleng le seo u seng u ntse u se tseba se ka u lebisa ho hakanyeng hore na pale e fana ka eng. Sena se boetse se ntlafatsa le ho matlafatsa bokhoni ba hau ba ho nahana le kutloisiso ea ho bala kerecheng ea hau ea kindergarten. Tsena ke mehopolo 'me ho li etsa ke mokhoa o motle oa ho aha kutloisiso ea ho bala. Ka mohlala, ha re bala “’metso oa Lisa o ne o le bohloko ’me nko e ruruhile,” re ka etsa qeto ea hore Lisa o na le sefuba kapa ho hanana le eena. Thusa ngoana oa hao ho etsa sena ha a ntse a bala.
6) Sheba mantsoe a thata:
Ha ngoana oa hao a ntse a bala boitsebiso boo, mo etse hore a ngole mantsoe a sa tloaelehang pampiring kapa u a totobetse e le hore a ka mo hlakisetsa. Mokhoa oa ho ruta ngoana oa hau ho bala lintlha-khōlō ho khothatsa ngoana oa hao le ho lula le eena ha a ntse a sheba mantsoe ana bukeng e hlalosang mantsoe ho ithuta seo a se bolelang le ho ntlafatsa tsebo e feletseng. E-re a hlalose pele hore na ho batla ha hae ho mo lebisitse ho eng. Ka mor'a moo, mo kope ho etsa lipolelo tsa mantsoe ao ho mo fa pono e hlakileng haholoanyane ea moelelo oa 'ona.
Ntlafatsa Tsebo ea ho Bala ea Ngoana oa Hao ka App!
Papali ea Boithabiso ba ho Bala ho Utloisisa e thusa batsoali le baithuti ho ntlafatsa tsebo ea ho bala le bokhoni ba ho araba lipotso. App ena ea Kutloisiso ea Senyesemane ea ho Bala e na le lipale tse monate ka ho fetisisa tseo bana ba ka li balang le ho araba lipotso tse amanang le tsona!
7) Fumana hore na ke Eng ea Bohlokoa?
Botsa ngoana oa hao 'me le buisane ka baphetwa ba ka sehloohong paleng le hore na ba etsa eng. Ke ntho efe ea bohlokoa ka ho fetisisa e etsahetseng paleng ho fihlela joale? Maikutlo a hae ke afe ho fihlela joale le lintho tse joalo ho mo kenya pale le ho bala ka bokhoni ba ho utloisisa. Ha bana ba ka bontša seo e leng sa bohlokoa, ho ka etsahala hore ba utloisise seo ba se balang.
8) Lula U Hokahane le Mosuoe oa Hae:
Haeba ngoana oa hao a thatafalloa ke ho utloisisa ho bala, a ka ’na a hloka thuso e eketsehileng bakeng sa ho haha pokello ea mantsoe kapa tsebo ea ho sebelisa melumo. Ho kenya letsoho ha hao ehlile ke karolo e kholo ea ho aha le ho ntlafatsa kutloisiso ea hae ea ho bala sekolong sa bana ba banyenyane empa karolo ea mosuoe oa hae le eona e ke ke ea hlokomolohuoa ho nts'etsapele maano a ho bala bakeng sa kereche. Tichere ea hae e tlameha ho tseba lintlha tsa hae tse fokolang e le hore e shebisise haholo-holo karolo eo ho mo thusa ho tsoela pele ho eona le ho u thusa mabapi le mokhoa oa ho thusa bana ka kutloisiso ea ho bala.
9) Mohlala oa mekhoa e metle ea ho bala:
Ke habohlokoa hore bana ba bone le ho ikutloa hore batsoali ba bona le matichere ba ananela ho bala. Hopola hore o tla ananela lintho tseo u li etsang. Matichere a ka thusa ka ho beha sehlopha sa ho bala sa metsotso e 5-10 letsatsi le leng le le leng ho khothalletsa ho ntlafatsa tsebo ea kutloisiso ea ho bala sekolong sa bana le ho bala boleng. Nakong ena, baithuti le tichere ea bona ba ka khetha libuka tseo ba ka li balang. Batsoali ba ka thusa ka ho etsa bonnete ba hore bana ba bona ba bala lapeng. Matichere a lokela ho bala ka lentsoe le phahameng e le hore bana ba ka thusa ho utloisisa ka ho ithuta ka bokhoni ba bona ba ho mamela. Batsoali ba lokela ho etsa lipale tsa ho robala karolo ea kemiso ea bona ea bosiu.
Ha u ipha nako ea ho sebelisana le ngoana oa hau oa kindergarten ea nang le kutloisiso ea ho bala kerecheng, tsebo ea bona ea pono e tla matlafala. Ho bala le bokhoni ba ho utloisisa ho bohlokoa joalo ka ho ngola. E etsa hore u khone ho buisana ka katleho bophelong bohle ba hau. Haufinyane, ho bona ka mahlo a kelello e tla ba tloaelo, 'me ho tla mo thusa ho bala ka ho feteletseng nako le nako ha a khetha buka. Kaofela re lokela ho ananela mehato ea bana boemong bo bong le bo bong ba ho ithuta! Hopola feela hore tloaelo ea hau ea letsatsi le letsatsi e tla bula litsela tse ngata tsa kelello, thuso le thuso ea ho thusa ngoana ka kutloisiso ea ho bala.