Konsèy Jounen Latè - Pi bon fason pou selebre Jounen Latè
Latè ki swaf dlo tranpe lapli a,
Ak bwè, ak gapes pou bwè ankò.
Plant yo souse nan tè a epi yo ye
Avèk konstan bwè fre ak jis.
–Abraham Cowley (1618–67)
Jounen Latè se yon selebrasyon chak ane nan anviwònman planèt la ak yon kanpay konsyantizasyon piblik sou polisyon. Jounen an, ki tonbe 22 avril, selebre atravè mond lan ak manifestasyon, konferans, aktivite deyò, ak pwojè sèvis. Jounen Latè a se yon moman nan ane a pou konsidere kijan aksyon ou afekte anviwònman an. Moun reflechi sou nouvo fason "Ki jan yo selebre jou tè a" pou amelyore kalite lavi a.
Jounen Latè a se yon jou enpòtan pou moun yo pran tan nan lavi travay yo pou reflechi sou enpak anviwonman limanite epi pran aksyon pou kontrekare enpak sa yo. Kòm yon konsekans, nou tout ka viv pi kontan ak an sante lavi ki pi anfòm ak lanati. Pandan ke li ta ideyal si nou tout te kapab viv tankou si chak jou se te Jounen Latè, fason sa a jou Latè selebre sèvi kòm yon rapèl amikal chak ane yo respekte Latè a ak eksprime rekonesans anvè Manman Lanati.
Gen anpil fason pou selebre jou tè a epi ede sove Latè, epi nou gen 6 fason super fasil pou selebre ide jou tè a anba a!
1. Evite kondwi. Mache oswa monte bisiklèt pou ale lekòl pa bon pou sante w tou, men li bon tou pou anviwònman an.
2. Kreye yon manje zwazo oswa yon kay zwazo. Sèvi ak yon katon lèt, yon gwo boutèy dlo oswa soda, oswa yon kòn pen kòm veso ou.
3. Mete kanpe posode resiklaj. Koupe epi kole foto boutèy plastik, papye, ak bwat aliminyòm nan bwat yo. Ranje ansanm se plezi!
4. Fè pwomès optimis. Fè yon jounal sou rezolisyon fanmi ou pou ede anviwònman an. Dekore li ak foto, powèm, ak travay atistik.
5. Yon bagay ta dwe plante. Nan yon po, jaden, oswa lakou, plante yon grenn, boujonnen, flè, oswa pye bwa. Ou ka jwenn plis aktivite jadinaj isit la.
6. Pataje lanmou an. Kreye ak dekore kat salitasyon Jounen Latè ak materyèl resikle. Voye yo bay zanmi ak fanmi ansanm ak yon konsèy selebrasyon Jounen Latè.
Nan Jounen Latè sa a, nou dwe pran angajman pou nou pran swen planèt la lè nou itilize kèk plezi Reyalite Jou Latè; se yon jou pou eksprime rekonesans epi, si sa nesesè, etabli nouvo modèl konpòtman ak konsèy jou Latè. Lanati, plant yo, ak tè a se entegral nan pwòp sante nou ak responsablite endividyèl sa a se ak chak nan nou. Se konsa, isit la se pi bon fason nou yo selebre jou tè a ak wè konsèy ki anba yo.
1. Evite jetab plastik: Plastik yo se pi danjere a. Yon sèl-itilize sache makèt plastik pran 10-20 ane pou dekonpoze, pandan y ap yon sèl boutèy dlo ka pran jiska 450 ane. Lòt plastik ki pi dirab ka dire jiska 1,000 ane.
Ranpli yon boutèy dlo pèmanan anvan ou ale nan jimnastik la oswa fè yon piknik nan pak la. Pote sak pwòp ou a nan makèt la lè ou al fè makèt.
2. Volontè pou netwaye: Volontè pou netwaye se youn nan lide ki pi fondamantal Jounen Latè paske ou pa bezwen rantre nan okenn efò gwoup oswa òganizasyon.
Pou evite bezwen bese chak 5 segonn, ale nan pak lokal ou a, plaj la, bò wout la, oswa jis nan lari vil la ak kèk gan travay, yon resipyan fatra, e petèt youn nan bagay sa yo baton pokey. Menm pi bon, òganize yon evènman volontè pou zanmi ou yo ak kamarad yo patisipe nan; li toujou pi plezi pou travay ak kanmarad yo nan lòd yo fason Jou Latè yo selebre.
3. Resikle otank posib: Si ou dwe sèvi ak yon boutèy plastik oswa yon sak jetab, asire w ke w resikle li byen. Menm bagay la tou vre pou papye. Epi gen vè, metal ak pil. Youn nan pi bon konsèy pou Jounen Latè ak fason pou ede anviwònman an se resikle.
4. Plante pye bwa: Plante pye bwa se youn nan fason efikas pou amelyore Latè, kit se jou Latè a oswa nenpòt lòt 364 jou nan ane a. Plante pye bwa se yon fason senp pou retire CO2 nan atmosfè a ak yon bon fason pou konbat debwazman.
5. Pran douch ki pi kout: Nan premye gade, Latè sanble gen yon rezèv dlo enfini. Nan kèk fason, sa a se vre, paske dlo kouvri plis pase 70% nan sifas Latè. Malgre ke 96.5 pousan nan gwo vout ble ou wè sou yon glòb oswa kat jeyografik mondyal la se dlo sale. 2.5 pousan ki rete a pa aksesib (egzanp, sou fòm glas, anba tè, twò sal). Sa vle di ke se sèlman apeprè 1% nan tout dlo ki sou Latè kapab itilize pa moun nan nenpòt fason ki gen sans.
Nou tout konnen lavi a ap sispann egziste san dlo, men nou pa fè anyen pou pwoteje li. Kounye a se responsablite nou pou n sove dlo pou jenerasyon kap vini yo.
Kesyon moun poze souvan
1. Kisa Jounen Latè ye, e poukisa li enpòtan pou selebre li?
Jounen Latè a se yon evènman anyèl selebre 22 avril pou ogmante konsyantizasyon ak apresyasyon pou anviwònman an epi ankouraje efò pou pwoteje li. Li te kòmanse an 1970 e kounye a li obsève nan plis pase 190 peyi atravè lemond.
2. Ki kèk fason pou selebre Jounen Latè lakay ou?
Gen plizyè fason pou selebre Jounen Latè lakay ou, tankou plante pye bwa oswa lòt plant, diminye konsomasyon enèji, patisipe nan yon evènman netwayaj, oswa aprann sou pwoblèm anviwonmantal atravè resous edikatif ak dokimantè.
3. Kouman mwen ka diminye anprint kabòn mwen epi ede anviwònman an nan Jounen Latè?
Diminye anprint kabòn ou se yon fason enpòtan pou ede anviwònman an nan Jounen Latè ak chak jou. Sa ka gen ladan yo sèvi ak sache ak resipyan ki kapab itilize ankò, konsève dlo ak enèji, diminye fatra manje, epi chwazi pwodwi ekolojik.
4. Èske gen nenpòt evènman vityèl oswa aktivite pou Jounen Latè mwen ka patisipe nan?
Gen anpil evènman ak aktivite vityèl ki disponib pou patisipe nan Jou Latè, tankou diskisyon ak atelye sou entènèt, vizit vityèl nan rezèv nati ak pak, ak webinar edikatif.
5. Kijan mwen ka enplike kominote mwen an oswa espas travay mwen nan selebre Jounen Latè?
Patisipe kominote w oswa espas travay ou a nan selebre Jounen Latè a ka ede w gaye konsyans epi fè yon pi gwo enpak. Sa ka enkli òganize yon evènman netwayaj lokal, plante yon jaden kominotè, oswa òganize yon pwojeksyon fim anviwònman oswa diskisyon.
Wrap Up
Kanpay pou sove anviwònman an se yon bagay ki reyèl pou tout moun. Tout moun dwe pran responsablite pou pwoteje tè a paske li se pou nou, epi nou viv sou li. Kòm yon rezilta, se responsablite nou pran swen li. Sove tè a, sove lavni an! Aksede nou an Egzamen Jou Latè pou w wè ki jan ou byen konnen sou planèt la.