ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ
ਅੱਜ ਦੀ ਪੀੜ੍ਹੀ ਸਮਾਰਟਫ਼ੋਨ, ਟੈਬਲੇਟ ਅਤੇ ਹੋਰ ਇੰਟਰਨੈੱਟ ਉਪਕਰਨਾਂ 'ਤੇ ਨਿਰਭਰ ਕਰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਅਜਿਹੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣਾ ਆਮ ਗੱਲ ਹੈ। ਭਾਵੇਂ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਮਾਪੇ ਚਿੰਤਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਫਿਰ ਵੀ ਉਹ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਿਅਸਤ ਰੱਖਣ ਲਈ ਅਜਿਹੀਆਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਆਖਰਕਾਰ ਇਹ ਆਦਤ ਬਣ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲੇਖ ਬੱਚਿਆਂ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਕੁਝ ਵੱਡੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।
ਦਿਮਾਗ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ:
ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਟਾਈਮ ਬੱਚਿਆਂ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਪੈਦਾ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਅਧਿਐਨਾਂ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਨ ਵਿੱਚ ਦੋ ਘੰਟੇ ਦੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਸਕੂਲ ਵਿੱਚ ਭਾਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਟੈਸਟਾਂ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਇੱਕ ਗੰਭੀਰ ਮੁੱਦਾ ਹੈ ਜਿਸਨੂੰ ਬੱਚੇ ਦੇ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਬਿਹਤਰ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਨ ਲਈ ਜਾਣਨ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਪਤਾ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੀ ਕਿੰਨੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਹੋਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ। ਕਿਉਂਕਿ, ਬਚਪਨ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਤੁਹਾਡਾ ਦਿਮਾਗ ਅਜੇ ਵੀ ਵਿਕਾਸ ਦੇ ਪੜਾਅ ਵਿੱਚ ਹੈ ਅਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਕਾਰਗੁਜ਼ਾਰੀ ਇਸਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪਾ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਇਸ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਪਹੁੰਚਾਉਣ ਵਾਲੀਆਂ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਤੋਂ ਜਾਣੂ ਅਤੇ ਜਾਣੂ ਹੋਣ ਦੀ ਜ਼ਰੂਰਤ ਹੈ।
ਬੱਚੇ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਚਿੰਤਾਜਨਕ ਹਨ। ਨਾਲ ਹੀ, ਵਿਗਿਆਨੀ ਦਾਅਵਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸੱਤ ਘੰਟਿਆਂ ਤੋਂ ਵੱਧ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਵਾਲੇ ਬੱਚੇ ਦਿਮਾਗ ਦੀ ਪਰਤ ਦੇ ਪਤਲੇ ਹੋਣ ਭਾਵ ਕੋਰਟੈਕਸ ਤੋਂ ਪੀੜਤ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਫੈਸਲਾ ਲੈਣ ਅਤੇ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ। ਇਹ ਪਤਾ ਲਗਾਇਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਦਿਮਾਗ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।
ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਇੱਕ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦੇਖੀਏ, ਤਾਂ ਇਹ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜੇਕਰ ਬੱਚੇ ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ ਅਤੇ ਟੈਬਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੁੰਦੇ ਹਨ, ਤਾਂ ਉਹ ਹੋਰ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਨਹੀਂ ਦਿਖਾਉਂਦੇ ਜੋ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਉਹਨਾਂ ਲਈ ਲਾਭਦਾਇਕ ਹਨ। ਖਿਡੌਣਿਆਂ ਨਾਲ ਖੇਡਣਾ ਛੋਟੇ ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਕਲਪਨਾ ਦੇ ਹੁਨਰ ਨੂੰ ਵਧਾਉਂਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਮਾਰਟ ਆਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ ਵੱਲ ਲੈ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
ਬੱਚਿਆਂ ਦੇ ਵਿਕਾਸ 'ਤੇ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ:
- ਭਾਸ਼ਾ:
ਇਹ ਜਾਣਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਬੱਚੇ ਭਾਸ਼ਾਵਾਂ ਸਿੱਖਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਜਲਦੀ ਬੋਲਦੇ ਹਨ। ਸੰਚਾਰ ਭਾਸ਼ਾ ਸਿੱਖਣ ਨੂੰ ਵਧਾਉਣ, ਜਾਂ ਇਕੱਠੇ ਖੇਡਣ ਅਤੇ ਗਤੀਵਿਧੀਆਂ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਦੀ ਕੁੰਜੀ ਹੈ। ਗੋਲੀਆਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਨ ਦੇ ਉਲਟ ਜਿੱਥੇ ਵਿਜ਼ੂਅਲਾਈਜ਼ੇਸ਼ਨ ਇਕੋ ਚੀਜ਼ ਹੈ ਅਤੇ ਦਿਮਾਗ ਸਿੱਖਣ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਨਹੀਂ ਹੈ।
- ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਮੁੱਦੇ:
ਕਿਸੇ ਵੀ ਚੀਜ਼ ਦੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਕਦੇ ਵੀ ਕਿਸੇ ਵੀ ਤਰ੍ਹਾਂ ਨਾਲ ਮਦਦਗਾਰ ਅਤੇ ਲਾਭਕਾਰੀ ਸਾਬਤ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ। ਇਹਨਾਂ ਯੰਤਰਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰਕੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਸਮਾਂ ਬਿਤਾਉਣ ਨਾਲ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਕਲਪਨਾ ਸ਼ਕਤੀ ਅਤੇ ਨਿਰੀਖਣ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਉਹ ਕਿਸੇ ਸਾਹਮਣੇ ਵਾਲੇ ਦੀ ਸੰਗਤ ਦਾ ਆਨੰਦ ਨਹੀਂ ਮਾਣਦੇ। ਉਹ ਪਰੇਸ਼ਾਨ, ਉਦਾਸ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ ਜੇਕਰ ਇਸ ਨੂੰ ਕੁਝ ਸਮੇਂ ਲਈ ਵਰਤਣ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਾ ਦਿੱਤੀ ਜਾਵੇ।
ਦੂਜਿਆਂ ਵਿੱਚ ਦਿਲਚਸਪੀ ਦੀ ਘਾਟ ਦਿਖਾ ਕੇ, ਉਹ ਚਿਹਰੇ ਦੇ ਹਾਵ-ਭਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣ ਅਤੇ ਸਮਝਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਅਤੇ ਰਚਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸੋਚਣ ਦੇ ਯੋਗ ਨਹੀਂ ਹੋਣਗੇ ਕਿਉਂਕਿ ਅਜਿਹੇ ਉਪਕਰਨਾਂ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਨਾਲ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਗੰਭੀਰ ਸੋਚਣ ਦੀ ਸਮਰੱਥਾ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਨੀਂਦ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ:
ਅਧਿਐਨ ਦਾ ਦਾਅਵਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਵਾਲੇ ਬੱਚਿਆਂ ਵਿੱਚ ਮੈਲਾਟੋਨਿਨ ਵਜੋਂ ਜਾਣੇ ਜਾਂਦੇ ਨੀਂਦ ਦੇ ਹਾਰਮੋਨ ਦੀ ਹੌਲੀ ਹੌਲੀ ਰਿਲੀਜ਼ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨੀਂਦ ਲਈ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰ ਹੈ ਅਤੇ ਅਜਿਹੇ ਮਾਮਲਿਆਂ ਵਿੱਚ ਬੱਚੇ ਅੱਧੀ ਰਾਤ ਨੂੰ ਜਾਗਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਸਹੀ ਨੀਂਦ ਨਹੀਂ ਲੈਂਦੇ ਹਨ। ਲੋੜੀਂਦੀ ਨੀਂਦ ਨਾ ਮਿਲਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਵਿਅਕਤੀ ਬਿਹਤਰ ਪ੍ਰਦਰਸ਼ਨ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਅਤੇ ਦਿਨ ਭਰ ਤਾਜ਼ਾ ਨਹੀਂ ਰਹਿ ਸਕਦਾ।
- ਮੋਟਾਪਾ:
ਮੋਬਾਈਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਜਾਂ ਟੈਬਲੇਟਾਂ ਦੀ ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਵਰਤੋਂ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਸਰੀਰਕ ਗਤੀਵਿਧੀ ਦੇ ਸਾਰਾ ਦਿਨ ਬਿਸਤਰ 'ਤੇ ਲੇਟਣ ਜਾਂ ਬੈਠਣ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਲਈ ਮਾਪਿਆਂ ਨੂੰ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿਉਂਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਭਾਰ ਵਧ ਸਕਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਮੋਟਾਪਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ ਜੋ ਸਿਹਤਮੰਦ ਨਹੀਂ ਹੈ ਅਤੇ ਭਵਿੱਖ ਵਿੱਚ ਸਿਹਤ ਨੂੰ ਖਤਰਾ ਅਤੇ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਸੀਮਿਤ ਕਰੀਏ?
ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ 'ਤੇ ਹੈ ਕਿ ਇੱਕ ਬਾਲਗ ਅਤੇ ਇੱਕ ਮਾਤਾ-ਪਿਤਾ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਤੁਸੀਂ ਕਿਵੇਂ ਪ੍ਰਬੰਧਿਤ ਕਰਦੇ ਹੋ ਕਿ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਕਿੰਨਾ ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮਾਂ ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰਨਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਜਾਂ ਇਸ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਵਰਤੋਂ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਦੇਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਛੋਟੇ ਲਈ ਉਪਯੋਗੀ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇ। ਤੁਸੀਂ ਟੀਵੀ 'ਤੇ ਕੋਈ ਵੀ ਸ਼ੋਅ ਚਲਾ ਸਕਦੇ ਹੋ ਅਤੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਦੇਖ ਸਕਦੇ ਹੋ, ਇਹ ਤੁਹਾਡੇ ਦੋਵਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਵਧੇਰੇ ਆਹਮੋ-ਸਾਹਮਣੇ ਗੱਲਬਾਤ ਅਤੇ ਸੰਚਾਰ ਦੀ ਆਗਿਆ ਦੇਵੇਗਾ।
ਆਪਣੇ ਛੋਟੇ ਬੱਚੇ ਲਈ ਸਕ੍ਰੀਨ ਪ੍ਰੋਗਰਾਮਾਂ 'ਤੇ ਔਨਲਾਈਨ ਵਿਦਿਅਕ ਲੱਭਣ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰੋ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਸਿੱਖਣਾ ਅਤੇ ਸਮਝਣਾ ਆਸਾਨ ਹੋਵੇਗਾ। ਸਕ੍ਰੀਨ ਸਮੇਂ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਐਕਸਪੋਜਰ ਨੂੰ ਨਿਯਮਾਂ ਦੇ ਸਹੀ ਅਮਲ ਨਾਲ ਸਮਝਦਾਰੀ ਨਾਲ ਸੰਭਾਲਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਨੂੰ ਖਾਣੇ ਦੇ ਸਮੇਂ, ਅਧਿਐਨ ਕਰਨ ਜਾਂ ਦੂਜਿਆਂ ਨਾਲ ਗੱਲਬਾਤ ਕਰਦੇ ਸਮੇਂ ਸਕ੍ਰੀਨ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕਰਨ ਦੀ ਇਜਾਜ਼ਤ ਨਹੀਂ ਦਿੱਤੀ ਜਾਣੀ ਚਾਹੀਦੀ ਹੈ।

ਇੱਕ ਐਪ ਰਾਹੀਂ ਆਪਣੇ ਬੱਚੇ ਦੇ ਪੜ੍ਹਨ ਦੀ ਸਮਝ ਦੇ ਹੁਨਰ ਵਿੱਚ ਸੁਧਾਰ ਕਰੋ!
ਰੀਡਿੰਗ ਕੰਪ੍ਰੀਹੇਂਸ਼ਨ ਫਨ ਗੇਮ ਮਾਪਿਆਂ ਅਤੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਦੇ ਹੁਨਰ ਅਤੇ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਦੀ ਯੋਗਤਾ ਨੂੰ ਬਿਹਤਰ ਬਣਾਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਇੰਗਲਿਸ਼ ਰੀਡਿੰਗ ਕੰਪਰੀਹੈਂਸ਼ਨ ਐਪ ਵਿੱਚ ਬੱਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੜ੍ਹਨ ਅਤੇ ਸੰਬੰਧਿਤ ਸਵਾਲਾਂ ਦੇ ਜਵਾਬ ਦੇਣ ਲਈ ਸਭ ਤੋਂ ਵਧੀਆ ਕਹਾਣੀਆਂ ਮਿਲੀਆਂ ਹਨ!